Gros Rocher (batterie puis fort du)[g84][47.328631 N, 3.126122 W]

Belle-Île, sud-est du Palais. ± 15 m/alt. Fortifié dès avant 1692, le site comprend, outre la batterie annexe (cfr articulet distinct), deux entités distinctes à savoir la batterie du Gros Rocher-en-Mer et celle du Gros Rocher-en-Terre parfois désignées respectivement comme batterie «  à la mer  » et «  à la terre  ». La première occupe un rocher uniquement accessible à marée basse, en avant du promontoire coiffé de la seconde. Due à la volonté de Vauban, elle est signalée sur une carte de Nicolas de Fer en 1692. Elle sera améliorée en 1740 puis 1750 et sera armée de 6 et même 8 pièces dont 2 de 36. Elle commandait les plages encadrant la pointe, Bordardoué à l’ouest, Port Yorc’h à l’est. C’est en 1782 qu’un corps de garde pour 18 hommes est construit sur la pointe. Une petite batterie d’à peine 2 pièces + 1 mortier le complétera, mais sa position est critiquée car elle n’a pas les vues de l’îlot vers les Grands Sables à cause de la pointe du Bugul. Pourtant, il ne sera dès lors plus question que de la batterie "en terre", laquelle affectera une forme en fer à cheval. La Commission de 1841 la classe en première puis en seconde importance, mais il faut attendre 1859 pour que l’on y érige un corps de garde modèle 1846 n° 3 pour vingt hommes. Grâce à un fossé creusé dans le roc, la batterie sera désormais assise sur un éperon barré. Complètement réorganisée, de 1877 à 1881, conformément à une décision de la commission de défense des côtes du 11 juillet 1874, elle sera pourvue à la gorge d’un mur à la Carnot dont les extrémités sont constituées de bastionnets crénelés avec bretèches. Ces dernières pourraient être celles qui jusque là couronnaient le réduit et qui auraient été récupérées. Le portail de l’entrée recevra un pont à bascule en-dessous et le corps de garde sera merlonné comme le seront ceux des batteries de Taillefer et de Ramonette. Désormais recouvert d’une épaisseur de 3 m de terre, le réduit se verra entouré d’une galerie à l’épreuve d’environ 3 m de large avec un accès de part et d’autre du massif ainsi formé, accès donnant dans la galerie enveloppe aux saillants II et III du corps de garde. L’accès oriental est en outre pourvu d’un coude. La façade du corps de garde, donnant dans le fossé, a vu son pont-levis retiré et son entrée murée. Le fronton marqué «  Batterie du Gros Rocher – 1859  » peut encore être distingué. Les trois autres côtés du bâtiment, désormais souterrain, ont vu l’essentiel de leurs fenêtres agrandies en portes, en ce compris les trois locaux de la culée. Aux archives de Lorient, on trouve la mention, le 18/10/1888, d’un tir de huit obus inertes en guise d’exercice. Les transformations ne vont pas s’arrêter là. Le parapet de tir sera complètement réorganisé entre 1890 et 1892 pour accueillir 4 pièces de 240 mm modèle 1884 sur affût G à châssis circulaire amélioré. En date du 06/04/1893, on se rend compte que le portail est trop étroit pour le passage des affûts (2,30 m alors qu’un affût a 2,40 x 2,70 comme encombrement). S’ensuit une épique correspondance pour savoir à qui incombe la faute et les frais de destruction/reconstruction du portail. Le problème est tranché rapidement, le 25/05/1893, avec une mention un chouia assassine : Il serait préférable que le service de l’artillerie n’intervienne pas dans la démolition. Un seul pilier, celui côté mer, sera réduit à une hauteur d’un mètre puis reconstruit. Le parapet de la batterie, remarquablement profilé et doté d’un épais glacis, comprend désormais cinq traverses en maçonneries de moellons remarquablement soignées. Chaque traverse comprend une ou plusieurs niches pour les coups de sûreté. De gauche à droite, la seconde abrite l’escalier descendant au magasin sous roc et la quatrième le monte-charge. Bien qu’en béton spécial, ces deux traverses ont vu leur façade parée d’une maçonnerie de moellons les intégrant parfaitement à l’ensemble. La cinquième ne possède aucune niche, elle borde sur sa droite le pas de tir n° 4 et comprend le poste du commandant de batterie. Les traverses 2 et 4 ont, chacune, une pierre gravée "1892" à leur fronton. Globalement, le magasin sous roc est identique à celui de la batterie de Taillefer. Un escalier rectiligne descend 13 m (69 marches de 19 cm) dans le roc pour donner sur une transversale pourvue de deux niches à artifices avec, en son milieu, un magasin à poudre avec sas et local de stockage de 7 x 4,5 x 4,5 m. Il était prévu d’y stocker 425 caisses au profit des 4 canons de 240 mm + 2 de 95 mm protégées par huit mètres de roc franc. Au-delà de la perpendiculaire rejoignant le monte-charge, se trouve un petit atelier de chargement. Un rail sera fixé au plafond pour faciliter la manipulation des obus, tant dans le magasin sous roc que dans le réduit, lequel sera jugé apte au stockage des projectiles chargés de mélinite. C’est pour cette raison, le rail devant se situer à 2,10 m du sol, que les portes du réduit ont été agrandies jusqu’à la hauteur de 2,30 m. Au sommet de l’escalier, sur le palier et de part et d’autre, une communication (vocale ?) a été ménagée, telles deux soupiraux dont la partie supérieure donne dans le fond des niches à munitions des plates-formes encadrant la traverse 2. Réduit, magasin et pas de tir seront reliés par une voie étroite de 0,40 m. En mai 1901, des tirs d’exercice ont lieu sur une cible remorquée en mer. La batterie sera désarmée en 1915 au profit du front puis délaissée après l’Armistice. Durant la seconde guerre mondiale, les Allemands occupent le site et le désignent Wn I 323, sans toutefois y couler le moindre béton. Ils l’abandonneront, faute de personnel, après la constitution de la poche de Lorient. En 1961, la batterie, avec l’îlot, a été vendue à des particuliers. Le fort a été inscrit à l’Inventaire supplémentaire des Monuments Historiques en date du 30 octobre 2000. Aujourd’hui (04/2012), une maison, parfaitement intégrée à l’ensemble, coiffe désormais le réduit merlonné. L’ensemble est dans un état de conservation absolument remarquable. Certes, les canons ont été retirés et même leurs sous-sellettes ont disparu. En revanche, toutes les niches à munitions ont conservé des grilles qui ont dû remplacer les portes originelles. Le magasin sous roc n’a plus son rail ni son monte-charge et des tôles de ciel du local aux poudres, il ne demeure que l’armature. Toutefois, le statut privé des lieux les a préservé des habituels outrages que sont les tags et autres feux ou dépôts d’immondices. Les propriétaires ont jusqu’ici entretenu leur propriété avec grand soin. Toutes les maçonneries, y compris celles du réduit sont on ne peut plus saines. La couverture végétale, superbe, a soigneusement respecté les reliefs et le glacis. Cette batterie pourrait sans conteste être citée comme l’exemple parfait de la combinaison d’un site historique et d’une résidence secondaire. Elle ne se visite pas, malheureusement.

Belle-Île, Südosten von Le Palais. ± 15 m ü.NN. Bereits vor 1692 befestigt, umfasst die Anlage, zusätzlich zur Nebenbatterie (siehe separater Artikel), zwei separate Einheiten: die Batterie du Gros Rocher-en-Mer und die du Gros Rocher-en-Terre, manchmal auch als Batterie "zur See" und "zum Land" bezeichnet. Die erstere befindet sich auf einem Felsen, der nur bei Ebbe zugänglich ist, vor dem Vorgebirge, auf dem die zweite thront. Auf Initiative von Vauban zurückgehend, ist sie auf einer Karte von Nicolas de Fer aus dem Jahr 1692 verzeichnet. Sie wurde 1740 und dann 1750 verbessert und mit 6, sogar 8 Geschützen, darunter 2 vom Kaliber 36, bewaffnet. Sie beherrschte die Strände zu beiden Seiten der Landspitze, Bordardoué im Westen, Port Yorc'h im Osten. 1782 wurde ein Wachhaus für 18 Mann auf der Landspitze gebaut. Eine kleine Batterie mit knapp 2 Geschützen + 1 Mörser vervollständigte sie, aber ihre Position wurde kritisiert, da sie wegen der Landspitze von Bugul keine Sicht auf die Insel Richtung Grands Sables hatte. Dennoch war fortan nur noch von der Batterie "an Land" die Rede, die eine hufeisenförmige Gestalt annahm. Die Kommission von 1841 stufte sie als von erster, dann zweiter Bedeutung ein, aber es dauerte bis 1859, bis dort ein Wachhaus Modell 1846 Nr. 3 für zwanzig Mann errichtet wurde. Durch einen in den Fels gegrabenen Graben war die Batterie fortan auf einem abgeriegelten Sporn errichtet. Vollständig reorganisiert, von 1877 bis 1881, gemäß einem Beschluss der Kommission für Küstenverteidigung vom 11. Juli 1874, wurde sie an der Kehle mit einer Carnot-Mauer versehen, deren Enden aus zinnenbewehrten Bastionetten mit Bretèchen bestehen. Letztere könnten diejenigen sein, die bis dahin die Redoute krönten und wiederverwendet wurden. Das Eingangstor erhielt darunter eine Zugbrücke und das Wachhaus wurde mit Brustwehren versehen, wie die der Batterien Taillefer und Ramonette. Fortan von einer 3 m dicken Erdschicht bedeckt, wurde die Redoute von einem etwa 3 m breiten, bombensicheren Gang umgeben, mit Zugängen auf beiden Seiten des so gebildeten Massivs, die in den umhüllenden Gang an den Salienten II und III des Wachhauses führten. Der östliche Zugang ist zudem mit einer Kurve versehen. Die Fassade des Wachhauses, die zum Graben zeigt, hatte ihre Zugbrücke entfernt und ihren Eingang vermauert. Der Giebel mit der Aufschrift "Batterie du Gros Rocher – 1859" ist noch zu erkennen. Die anderen drei Seiten des Gebäudes, nun unterirdisch, hatten den Großteil ihrer Fenster zu Türen vergrößert, einschließlich der drei Räume des Widerlagers. In den Archiven von Lorient findet sich am 18.10.1888 der Vermerk eines Schusses mit acht inerten Geschossen als Übung. Die Umbauten sollten hier nicht aufhören. Die Schusswall wurde zwischen 1890 und 1892 komplett neu organisiert, um 4 Geschütze des Kalibers 240 mm Modell 1884 auf Lafette G mit verbessertem kreisförmigem Rahmen aufzunehmen. Am 06.04.1893 stellte man fest, dass das Tor für die Durchfahrt der Lafetten zu schmal war (2,30 m, während eine Lafette 2,40 x 2,70 m Platz braucht). Es folgte eine epische Korrespondenz, um festzustellen, wer für den Fehler und die Kosten der Zerstörung/Wiederherstellung des Tores verantwortlich sei. Das Problem wurde schnell am 25.05.1893 gelöst, mit einer etwas beißenden Bemerkung: Es wäre vorzuziehen, wenn der Artilleriedienst sich nicht an der Abrissarbeiten beteiligte. Nur ein Pfeiler, der zur Seeseite, wurde auf eine Höhe von einem Meter reduziert und dann wieder aufgebaut. Der Wall der Batterie, bemerkenswert profiliert und mit einer dicken Böschung versehen, umfasste fortan fünf Traversen aus bemerkenswert sorgfältig gemauerten Bruchsteinen. Jede Traverse umfasst eine oder mehrere Nischen für Sicherheitsschüsse. Von links nach rechts beherbergt die zweite den Abstieg zum Magazin im Fels und die vierte den Aufzug. Obwohl aus speziellem Beton, wurden die Fassaden dieser beiden Traversen mit Bruchsteinmauerwerk verkleidet, das sie perfekt in das Ensemble integriert. Die fünfte hat keine Nische, sie grenzt rechts an Schussposition Nr. 4 und beinhaltet den Posten des Batteriechefs. Die Traversen 2 und 4 haben jeweils einen Stein mit der Gravur "1892" auf ihrem Giebel. Im Großen und Ganzen ist das Magazin im Fels identisch mit dem der Batterie Taillefer. Eine geradlinige Treppe steigt 13 m (69 Stufen von 19 cm) in den Fels hinab zu einem Quergang, der mit zwei Kunststoffnischen versehen ist, mit einer Pulverkammer in der Mitte mit Schleuse und Lagerraum von 7 x 4,5 x 4,5 m. Es war geplant, dort 425 Kisten für die 4 Kanonen von 240 mm + 2 von 95 mm zu lagern, geschützt durch acht Meter soliden Fels. Jenseits der Senkrechten, die zum Aufzug führt, befindet sich eine kleine Ladewerkstatt. Eine Schiene wurde an der Decke befestigt, um die Handhabung der Geschosse zu erleichtern, sowohl im Magazin im Fels als auch in der Redoute, die für die Lagerung von mit Melinite gefüllten Geschossen als geeignet eingestuft wurde. Aus diesem Grund, da die Schiene 2,10 m über dem Boden liegen sollte, wurden die Türen der Redoute auf eine Höhe von 2,30 m vergrößert. Oben auf der Treppe, auf dem Podest und auf beiden Seiten, wurde eine (verbale?) Kommunikation geschaffen, wie zwei Lüftungsschächte, deren oberer Teil in den Boden der Munitionsnischen der Plattformen führt, die Traverse 2 flankieren. Redoute, Magazin und Schussposition wurden durch eine 0,40 m schmale Schmalspurbahn verbunden. Im Mai 1901 fanden Übungsschießen auf ein auf See geschlepptes Ziel statt. Die Batterie wurde 1915 zugunsten der Front abgerüstet und nach dem Waffenstillstand aufgegeben. Während des Zweiten Weltkriegs besetzten die Deutschen die Stätte und bezeichneten sie als Wn I 323, gossen jedoch keinen Beton. Sie gaben sie mangels Personal nach der Bildung des Kessels von Lorient auf. 1961 wurde die Batterie mit der Insel an Privatpersonen verkauft. Das Fort wurde am 30. Oktober 2000 in das Zusatzinventar der historischen Denkmäler eingetragen. Heute (04/2012) krönt ein Haus, perfekt in das Ensemble integriert, die mit Brustwehr versehene Redoute. Die Anlage ist in einem absolut bemerkenswerten Erhaltungszustand. Zwar wurden die Kanonen entfernt und sogar ihre Sattelunterlagen sind verschwunden. Andererseits haben alle Munitionsnischen Gitter bewahrt, die die originalen Türen ersetzt haben müssen. Das Magazin im Fels hat weder seine Schiene noch seinen Aufzug, und von den Deckenblechen des Pulverraums bleibt nur das Gerüst. Allerdings hat der private Status der Stätte sie vor den üblichen Verunstaltungen wie Graffiti und anderen Feuern oder Müllablagerungen bewahrt. Die Eigentümer haben ihr Anwesen bislang mit großer Sorgfalt gepflegt. Alle Mauerwerke, einschließlich der der Redoute, sind äußerst intakt. Die Vegetationsdecke, herrlich, hat die Reliefs und die Böschung sorgfältig respektiert. Diese Batterie könnte ohne Zweifel als perfektes Beispiel für die Kombination einer historischen Stätte und eines Ferienhauses angeführt werden. Sie kann leider nicht besichtigt werden.

Belle-Île, zuidoosten van Le Palais. ± 15 m hoogte. Reeds voor 1692 versterkt, omvat de site, naast de bijbatterij (zie apart artikeltje), twee afzonderlijke entiteiten: de batterij du Gros Rocher-en-Mer en die du Gros Rocher-en-Terre, soms respectievelijk aangeduid als batterij "naar zee" en "naar land". De eerste bevindt zich op een rots die alleen bij eb toegankelijk is, voor het voorgebergte waarop de tweede staat. Ontstaan op initiatief van Vauban, wordt ze vermeld op een kaart van Nicolas de Fer uit 1692. Ze werd verbeterd in 1740 en daarna in 1750 en werd bewapend met 6 en zelfs 8 stukken waaronder 2 van 36. Ze beheerste de stranden aan weerszijden van de punt, Bordardoué in het westen, Port Yorc'h in het oosten. In 1782 werd een wachtlokaal voor 18 man gebouwd op de punt. Een kleine batterij van amper 2 stukken + 1 mortier vulde haar aan, maar haar positie werd bekritiseerd omdat ze door de punt van Bugul geen zicht had op het eilandje richting Grands Sables. Toch werd er voortaan alleen nog maar gesproken over de batterij "aan land", die een hoefijzervorm kreeg. De Commissie van 1841 classificeerde haar als eerste en daarna tweede belangrijkheid, maar het duurde tot 1859 vooraleer er een wachtlokaal model 1846 nr. 3 voor twintig man werd opgetrokken. Dankzij een in de rots gegraven gracht, zou de batterij voortaan op een afgesneden uitloper rusten. Volledig gereorganiseerd, van 1877 tot 1881, volgens een besluit van de commissie voor kustverdediging van 11 juli 1874, werd ze aan de keel voorzien van een Carnot-muur waarvan de uiteinden bestaan uit gekanteelde bastionnetjes met bretèches. Deze laatste zouden degene kunnen zijn die tot dan toe de redoute bekroonden en die werden gerecupereerd. De poort van de ingang kreeg eronder een ophaalbrug en het wachtlokaal werd voorzien van borstweringen, net zoals die van de batterijen van Taillefer en Ramonette. Voortaan bedekt met een 3 m dikke laag aarde, werd de redoute omringd door een ongeveer 3 m brede bomvrije galerij met een toegang aan weerszijden van het zo gevormde massief, toegang die uitkomt in de omhullende galerij aan de saillanten II en III van het wachtlokaal. De oostelijke toegang is bovendien voorzien van een bocht. De gevel van het wachtlokaal, uitkomend in de gracht, heeft zijn valbrug laten verwijderen en zijn ingang dichtgemetseld. De fronton met het opschrift "Batterij du Gros Rocher – 1859" is nog te onderscheiden. De drie andere zijden van het gebouw, nu ondergronds, hebben het merendeel van hun vensters vergroot tot deuren, inclusief de drie lokalen van de landhoofden. In de archieven van Lorient vindt men op 18/10/1888 de vermelding van een schot met acht inerte obussen als oefening. De verbouwingen stopten hier niet. De schutswal werd tussen 1890 en 1892 volledig gereorganiseerd om 4 stukken van 240 mm model 1884 op affuit G met verbeterd cirkelvormig frame te ontvangen. Op 06/04/1893 stelt men vast dat de poort te smal is voor de doorgang van de affuiten (2,30 m terwijl een affuit 2,40 x 2,70 m als omvang heeft). Er volgt een epische correspondentie om uit te maken wie de fout en de kosten van vernietiging/reconstructie van de poort moet dragen. Het probleem wordt snel beslecht, op 25/05/1893, met een enigszins venijnige opmerking: Het zou beter zijn als de artilleriedienst niet tussenbeide kwam bij de sloop. Slechts één pijler, die aan de zeekant, werd teruggebracht tot een hoogte van één meter en daarna herbouwd. De wal van de batterij, opmerkelijk geprofileerd en voorzien van een dikke glacis, omvat voortaan vijf traversen van opmerkelijk verzorgd metselwerk van natuursteenblokken. Elke traverse omvat een of meer nissen voor veiligheidsschoten. Van links naar rechts herbergt de tweede de trap die afdaalt naar het magazijn in de rots en de vierde de lift. Hoewel van speciaal beton, hebben deze twee traversen hun gevel gekregen met een bekleding van natuursteenblokken die ze perfect integreren in het geheel. De vijfde heeft geen nis, ze grenst aan haar rechterkant aan schootsstelling nr. 4 en omvat de post van de batterijcommandant. De traversen 2 en 4 hebben elk een steen met de gravure "1892" op hun fronton. In het algemeen is het magazijn in de rots identiek aan dat van de batterij van Taillefer. Een rechte trap daalt 13 m (69 treden van 19 cm) de rots in naar een dwarsgang voorzien van twee nissen voor kunstwerk met, in het midden, een kruitmagazijn met sas en opslagruimte van 7 x 4,5 x 4,5 m. Het was de bedoeling er 425 kisten op te slaan ten behoeve van de 4 kanonnen van 240 mm + 2 van 95 mm, beschermd door acht meter massief gesteente. Voorbij de loodrechte verbinding met de lift bevindt zich een kleine laadwerkplaats. Een rail werd aan het plafond bevestigd om de manipulatie van de obussen te vergemakkelijken, zowel in het magazijn in de rots als in de redoute, die geschikt werd bevonden voor de opslag van met méliniet geladen projectielen. Om deze reden, de rail moest op 2,10 m van de grond zijn, werden de deuren van de redoute vergroot tot een hoogte van 2,30 m. Boven aan de trap, op het bordes en aan weerszijden, is een (verbale?) communicatie voorzien, zoals twee kelderramen waarvan het bovenste deel uitkomt in de bodem van de munitienissen van de platforms die traverse 2 omringen. Redoute, magazijn en schootsstelling werden verbonden door een smalspoor van 0,40 m. In mei 1901 vonden oefenschoten plaats op een sleepdoel op zee. De batterij werd in 1915 ontmanteld ten voordele van het front en daarna verlaten na de wapenstilstand. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bezetten de Duitsers de site en duidden ze aan als Wn I 323, zonder ook maar enig beton te storten. Ze zullen het verlaten, wegens gebrek aan personeel, na de vorming van de pocket van Lorient. In 1961 werd de batterij, met het eilandje, verkocht aan particulieren. Het fort werd ingeschreven in het Aanvullende Inventaris van Historische Monumenten op 30 oktober 2000. Vandaag (04/2012) kroont een huis, perfect geïntegreerd in het geheel, de van borstweringen voorziene redoute. Het geheel verkeert in een absoluut opmerkelijk conservatiestadium. Zeker, de kanonnen zijn verwijderd en zelfs hun onderzadels zijn verdwenen. Daarentegen hebben alle munitienissen roosters behouden die de oorspronkelijke deuren moeten hebben vervangen. Het magazijn in de rots heeft zijn rail noch zijn lift meer en van de plafondplaten van de kruitkamer rest alleen het geraamte. Echter, de private status van de plaatsen heeft ze behoed voor de gebruikelijke aantastingen zoals tags en andere vuren of vuilnisstortplaatsen. De eigenaars hebben hun eigendom tot dusver met grote zorg onderhouden. Alle metselwerken, inclusief die van de redoute, zijn zo gezond mogelijk. De vegetatiebedekking, prachtig, heeft de reliëfs en de glacis zorgvuldig gerespecteerd. Deze batterij zou zonder twijfel kunnen worden aangehaald als het perfecte voorbeeld van de combinatie van een historische site en een tweede verblijf. Ze is helaas niet te bezoeken.

Belle-Île, south-east of Le Palais. ± 15 m altitude. Fortified even before 1692, the site includes, besides the annex battery (see separate short article), two distinct entities: the battery of Gros Rocher-en-Mer and that of Gros Rocher-en-Terre, sometimes designated respectively as battery "to the sea" and "to the land". The first occupies a rock only accessible at low tide, in front of the promontory crowned by the second. Due to the will of Vauban, it is indicated on a map by Nicolas de Fer in 1692. It was improved in 1740 then 1750 and was armed with 6 and even 8 pieces including 2 of 36. It commanded the beaches framing the point, Bordardoué to the west, Port Yorc'h to the east. It was in 1782 that a guardhouse for 18 men was built on the point. A small battery of barely 2 pieces + 1 mortar completed it, but its position was criticized because it did not have the views from the islet towards the Grands Sables because of the point of Bugul. Nevertheless, from then on, only the "land" battery was mentioned, which would take on a horseshoe shape. The Commission of 1841 classified it as first then second importance, but it was not until 1859 that a model 1846 No. 3 guardhouse for twenty men was erected there. Thanks to a ditch dug in the rock, the battery would henceforth be seated on a barred spur. Completely reorganised, from 1877 to 1881, in accordance with a decision of the coast defence commission of 11 July 1874, it was provided at the gorge with a Carnot wall whose ends consist of crenellated bastionnets with brattices. The latter could be those which until then crowned the redoubt and which would have been recovered. The entrance gate received a drawbridge underneath and the guardhouse was merloned as would be those of the batteries of Taillefer and Ramonette. Henceforth covered with a 3 m thickness of earth, the redoubt found itself surrounded by a proof gallery approximately 3 m wide with access on either side of the massif thus formed, access giving into the envelope gallery at the salients II and III of the guardhouse. The eastern access is moreover provided with a bend. The facade of the guardhouse, giving into the ditch, had its drawbridge removed and its entrance walled up. The pediment marked "Battery of Gros Rocher – 1859" can still be distinguished. The other three sides of the building, now underground, had the majority of their windows enlarged into doors, including the three rooms of the abutment. In the archives of Lorient, there is a mention, on 18/10/1888, of a firing of eight inert shells as an exercise. The transformations would not stop there. The firing parapet was completely reorganised between 1890 and 1892 to accommodate 4 pieces of 240 mm model 1884 on mounting G with improved circular chassis. On 06/04/1893, it was realised that the gate was too narrow for the passage of the mountings (2.30 m whereas a mounting has 2.40 x 2.70 as dimensions). Followed an epic correspondence to determine who was responsible for the fault and the costs of destruction/reconstruction of the gate. The problem was settled quickly, on 25/05/1893, with a slightly assassinating remark: It would be preferable if the artillery service did not intervene in the demolition. Only one pillar, the one on the sea side, was reduced to a height of one metre and then rebuilt. The parapet of the battery, remarkably profiled and endowed with a thick glacis, henceforth comprised five traverses of remarkably careful rubble masonry. Each traverse comprises one or several niches for safety shots. From left to right, the second houses the staircase descending to the underground magazine and the fourth the lift. Although made of special concrete, these two traverses had their facade adorned with rubble masonry integrating them perfectly into the whole. The fifth has no niche, it borders on its right firing position No. 4 and comprises the battery commander's post. Traverses 2 and 4 each have a stone engraved "1892" on their pediment. Overall, the underground magazine is identical to that of the Taillefer battery. A straight staircase descends 13 m (69 steps of 19 cm) into the rock to reach a transverse passage provided with two niches for artifices with, in its middle, a powder magazine with an airlock and storage room of 7 x 4.5 x 4.5 m. It was planned to store 425 crates there for the benefit of the 4 guns of 240 mm + 2 of 95 mm protected by eight metres of solid rock. Beyond the perpendicular joining the lift, there is a small loading workshop. A rail was fixed to the ceiling to facilitate the handling of the shells, both in the underground magazine and in the redoubt, which was deemed suitable for storing projectiles filled with melinite. For this reason, the rail needing to be 2.10 m from the floor, the doors of the redoubt were enlarged to a height of 2.30 m. At the top of the staircase, on the landing and on either side, a (vocal?) communication was arranged, like two skylights whose upper part gives into the bottom of the ammunition niches of the platforms framing traverse 2. Redoubt, magazine and firing position were connected by a narrow gauge railway of 0.40 m. In May 1901, exercise firings took place on a target towed at sea. The battery was disarmed in 1915 in favour of the front then abandoned after the Armistice. During the Second World War, the Germans occupied the site and designated it Wn I 323, without however pouring any concrete. They would abandon it, for lack of personnel, after the formation of the Lorient pocket. In 1961, the battery, with the islet, was sold to private individuals. The fort was listed in the Supplementary Inventory of Historical Monuments on 30 October 2000. Today (04/2012), a house, perfectly integrated into the whole, now crowns the merloned redoubt. The whole is in an absolutely remarkable state of preservation. Certainly, the guns have been removed and even their sub-saddles have disappeared. On the other hand, all the ammunition niches have retained grilles which must have replaced the original doors. The underground magazine no longer has its rail or its lift and of the ceiling sheets of the powder room, only the framework remains. However, the private status of the place has preserved it from the usual outrages such as tags and other fires or rubbish dumps. The owners have so far maintained their property with great care. All the masonry, including that of the redoubt, is as sound as can be. The vegetation cover, superb, has carefully respected the reliefs and the glacis. This battery could without contest be cited as the perfect example of the combination of a historical site and a secondary residence. It is not open to visitors, unfortunately.

Belle-Île, jihovýchodně od Le Palais. ± 15 m nadmořské výšky. Opevněno již před rokem 1692, lokalita zahrnuje, kromě přidružené baterie (viz samostatný článek), dvě samostatné entity: baterii Gros Rocher-en-Mer a Gros Rocher-en-Terre, někdy označované jako baterie "k moři" a "k zemi". První zaujímá skálu přístupnou pouze za odlivu, před výběžkem, na kterém stojí druhá. Vznikla z vůle Vaubana, je zaznamenána na mapě Nicolase de Fera z roku 1692. Byla vylepšena v roce 1740 a poté 1750 a byla vyzbrojena 6 a dokonce 8 děly včetně 2 kusů ráže 36. Ovládala pláže po obou stranách mysu, Bordardoué na západě, Port Yorc'h na východě. V roce 1782 byla na mysu postavena strážnice pro 18 mužů. Doplňovala ji malá baterie o pouhých 2 dělech + 1 moždíři, ale její poloha byla kritizována, protože kvůli mysu Bugul neměla výhled z ostrůvku na Grands Sables. Přesto se od té doby hovořilo pouze o baterii "na zemi", která měla podkovovitý tvar. Komise z roku 1841 ji klasifikovala jako prvořadou a poté druhořadou, ale až v roce 1859 tam byla postavena strážnice model 1846 č. 3 pro dvacet mužů. Díky příkopu vylámanému ve skále byla baterie nyní umístěna na přerušeném výběžku. Kompletně reorganizována v letech 1877 až 1881, v souladu s rozhodnutím komise pro obranu pobřeží z 11. července 1874, byla na šíji opatřena Carnotovou zdí, jejíž konce tvoří cimbuřím opatřené baštami s bretišemi. Ty by mohly být ty, které až dosud korunovaly redutu a které byly znovu použity. Vstupní brána dostala pod sebe zvedací most a strážnice byla opatřena stříškami, stejně jako u baterií Taillefer a Ramonette. Nyní pokryta 3 m vrstvou země, byla reduta obklopena odolnou galerií o šířce přibližně 3 m s přístupem po obou stranách takto vytvořeného masivu, přístup ústící do obalové galerie u výběžků II a III strážnice. Východní přístup je navíc opatřen zatáčkou. Průčelí strážnice, obrácené do příkopu, mělo odstraněný padací most a vchod zazděný. Štít s nápisem "Baterie Gros Rocher – 1859" je stále patrný. Další tři strany budovy, nyní podzemní, měly většinu oken rozšířených na dveře, včetně tří místností opěry. V archivech v Lorient je zmínka, dne 18.10.1888, o střelbě osmi inertních granátů jako cvičení. Přestavby tím však neskončily. Střelecký parapet byl v letech 1890 až 1892 kompletně přebudován, aby pojal 4 děla ráže 240 mm model 1884 na lafetě G s vylepšeným kruhovým rámem. Dne 06.04.1893 se zjistilo, že brána je pro průjezd lafet příliš úzká (2,30 m, zatímco lafeta má rozměry 2,40 x 2,70 m). Následovala epická korespondence, aby se zjistilo, kdo nese vinu a náklady na zničení/obnovu brány. Problém byl rychle vyřešen 25.05.1893, s trochu jízlivou poznámkou: Bylo by lepší, kdyby dělostřelecká služba nezasahovala do demolice. Pouze jeden pilíř, ten na straně moře, byl snížen na výšku jednoho metru a poté znovu postaven. Parapet baterie, pozoruhodně profilovaný a vybavený silným glacis, nyní zahrnoval pět travers z pozoruhodně pečlivého zdiva z lomového kamene. Každá traversa obsahuje jednu nebo více výklenků pro bezpečnostní výstřely. Zleva doprava, druhá ukrývá schodiště sestupující do podzemního skladiště a čtvrtá výtah. Ačkoli z betonu, tyto dvě traversy měly své fasády opatřeny lomovým kamenem, který je dokonale integroval do celku. Pátá nemá žádný výklenek, hraničí vpravo s palebným postavením č. 4 a obsahuje stanoviště velitele baterie. Traversy 2 a 4 mají každá na svém štítu vytesaný kámen s letopočtem "1892". Celkově je podzemní skladiště identické s tím u baterie Taillefer. Přímé schodiště klesá 13 m (69 stupňů po 19 cm) do skály k příčné chodbě vybavené dvěma výklenky pro zápalniny s uprostřed prachárnou s předsíní a skladovacím prostorem 7 x 4,5 x 4,5 m. Plánovalo se zde uskladnit 425 beden pro 4 děla ráže 240 mm + 2 ráže 95 mm, chráněných osmi metry pevné skály. Za kolmicí spojující se s výtahem se nachází malá nabíjecí dílna. Ke stropu byla připevněna kolejnice pro usnadnění manipulace s granáty, jak v podzemním skladišti, tak v redutě, která byla shledána vhodnou pro skladování projektilů plněných melinitem. Z tohoto důvodu, kolejnice musela být 2,10 m od podlahy, byly dveře reduty rozšířeny na výšku 2,30 m. Na vrcholu schodiště, na podestě a po obou stranách, bylo zřízeno (hlasové?) spojení, jako dvě střešní okna, jejichž horní část ústí na dno muničních výklenků plošin lemujících traversu 2. Reduta, skladiště a palebné postavení byly propojeny úzkorozchodnou dráhou o rozchodu 0,40 m. V květnu 1901 proběhla cvičná střelba na vlečný cíl na moři. Baterie byla odzbrojena v roce 1915 ve prospěch fronty a poté opuštěna po příměří. Během druhé světové války Němci obsadili místo a označili jej jako Wn I 323, aniž by však lili jakýkoli beton. Opustili jej pro nedostatek personálu po vytvoření lorientské kapsy. V roce 1961 byla baterie s ostrůvkem prodána soukromým osobám. Pevnost byla zapsána do doplňkového inventáře historických památek dne 30. října 2000. Dnes (04/2012) korunuje redutu opatřenou stříškami dům, dokonale integrovaný do celku. Celek je v naprosto pozoruhodném stavu zachování. Jistě, děla byla odstraněna a dokonce i jejich podložky zmizely. Naopak, všechny muniční výklenky si zachovaly mříže, které musely nahradit původní dveře. Podzemní skladiště již nemá svou kolejnicí ani výtah a z plechů stropu prachárny zůstala pouze kostra. Avšak soukromý status místa je uchránil před obvyklými poškozeními, jako jsou graffiti a další ohně nebo skládky odpadu. Vlastníci dosud udržovali svůj majetek s velkou péčí. Veškeré zdivo, včetně reduty, je velmi zachovalé. Vegetační pokryv, nádherný, pečlivě respektoval reliéfy a glacis. Tato baterie by bezpochyby mohla být uvedena jako dokonalý příklad kombinace historické lokality a druhého bydlení. Není bohužel přístupná k prohlídce.

Cité dans : Zitiert in : Geciteerd in: Cited in: Citováno v: Ferrière (batterie de la), Bugul (batterie de), Belle-Île (île de), Ramonette (batterie de puis fort de la), Le Palais (enceinte urbaine), Gros Rocher (bie annexe du fort du), Taillefer (batterie puis fort de)